Trong chương trình vật lý lớp 7, chúng ta đã được học về khái niệm tia sáng, chùm sáng, tính chất của tia sáng,…Bài viết sau đây sẽ tổng hợp lại các kiến thức về tia sáng và chùm sáng chi tiết nhất. Cùng chúng tôi ôn lại kiến thức quan trọng này nhé!
Tia sáng là gì?
Tia sáng là đường truyền của ánh sáng được biểu diễn bằng 1 đường thẳng có mũi tên chỉ hướng
– Biểu diễn tia sáng: 
Quy ước đường biểu diễn tia sáng là đường thẳng
Đường truyền của ánh sáng
Định luật truyền thẳng của ánh sáng: Trong môi trường trong suốt và đồng tính, ánh sáng được truyền đi theo đường thẳng.
Sử dụng định luật truyền thẳng của ánh sáng, chúng ta giải thích được sự hình thành của bóng tối, bóng nửa tối, hiện tượng nhật thực và nguyệt thực.
Tia sáng được truyền đi theo đường thẳng trong môi trường trong suốt và đồng tính
Phân loại tia sáng
Tại mỗi một bước sóng khác nhau, chúng ta thu được một tia sáng trong tần số của nó:
| Tên | Bước Sóng | Tần Số |
| Tia X | 0,01 nm – 10 nm | 30 EHz – 30 PHz |
| Tia tử ngoại | 10 nm – 380 nm | 30 PHz – 790 THz |
| Ánh sáng nhìn thấy | 380 nm – 760 nm | 790 THz – 430 THz |
| Tia hồng ngoại | 760 nm – 1mm | 430 THz – 300 GHz |
Trong thực tế, mắt ta không thể nhìn thấy 1 tia sáng mà chỉ nhìn thấy chùm sáng là tập hợp của rất nhiều tia sáng hợp thành.
Ứng dụng của các tia sáng trong thực tế
- Tia X
– Được dùng trong các máy chụp X quang, Ct-scanner, PET- CT, xạ trị… có hiệu quả trong việc chẩn đoán và điều trị bệnh. Chụp X quang là dùng một loại bức xạ năng lượng cao (tia X) có thể xuyên qua cơ thể người để ghi lại hình ảnh bên trong, phục vụ quá trình khám và chẩn đoán bệnh.
- Tia tử ngoại
– Còn được gọi là tia UV, có đặc tính khử trùng và tiệt trùng cao, tiêu diệt đến 99.9% vi khuẩn trong nước. …
– Cung cấp vitamin D cho cơ thể con người, làm cho xương, răng trở nên răng chắc khỏe.
– Soi tiền giả dưới ánh sáng tia tử ngoại
- Tia hồng ngoại
– Sử dụng tia hồng ngoại trong các bộ điều khiển từ xa như điều khiển tivi, điều hòa, dàn âm thanh,…
– Bếp điện, lò nướng hay lò vi sóng đều sử dụng bức xạ hồng ngoại để dẫn nhiệt
Cường độ dòng điện là gì? Công thức, đơn vị cường độ dòng điện
Chùm sáng là gì?
Chùm ѕáng gồm rất nhiều tia sáng hợp thành, có thể là ᴄáᴄ tia ѕáng giao nhau, không giao nhau, loe rộng ra trên đường truуền ᴄủa ᴄhúng
Khi vẽ chùm sáng, ta chỉ cần vẽ 2 tia ngoài cùng của mỗi chùm sáng.
Có những loại chùm sáng nào?
Chùm sáng gồm nhiều tia sáng hợp thành. Có 3 loại chùm sáng:
+ Chùm sáng hội tụ: là các tia sáng giao nhau trên đường truyền của chúng.
+ Chùm sáng phân kì: là các tia sáng loe rộng trên đường truyền của chúng.
+ Chùm sáng song song gồm các tia sáng không giao nhau trên đường truyền của chúng.
Chú ý:
– Tốc độ truyền đi của ánh sáng trong không khí có vận tốc rất lớn, gần bằng 300000 km/s.
– Trong môi trường trong suốt và không đồng tính, ánh sáng không truyền đi theo đường thẳng.
Trong thực tế, mắt người không thể nhìn thấy một tia sáng mà chỉ nhìn thấy chùm sáng gồm rất nhiều tia sáng hợp thành.
Ứng dụng của chùm sáng
- Chùm sáng song song
Có rất nhiều thiết bị hiện đại sử dụng năng lượng từ thiên nhiên là mặt trời như: bình thái dương năng, ô tô sử dụng năng lượng mặt trời,…
- Chùm tia sáng phân kỳ
– Dùng làm kính chữa tật cận thị.
– Sử dụng ở lỗ nhìn bên trên cánh cửa ra vào nhà.
- Chùm sáng hội tụ
– Dùng làm vật kính và thị kính của kính hiển vi và kính thiên văn.
– Dùng làm vật kính ở máy ảnh.
– Dùng làm kính lúp.
– Dùng làm kính chữa tật viễn thị, kính lão cho người già
Vậy là bài viết đã tổng kết lại những kiến thức cơ bản nhất về tia sáng, chùm sáng cũng như ứng dụng của các loại tia sáng và chùm sáng trong thực tế. Hy vọng những kiến thức này sẽ giúp ích cho các bạn trong quá trình học tập bộ môn Vật lý.
